KOLESTEROL

   Kolesterol önemli bir hayvansal steroid olup insan ve hayvan doku hücrelerinin tümünde yer almaktadır. Yetişkin normal bir insanın vücudunda yaklaşık 150 g kolesterol bulunmaktadır.

   Kolesterolün vücutta çok önemli fonksiyonları vardır. Bunlar:

• Vücut hücrelerinin bütün membranlarının önemli yapısal bileşenidir. Beyin ve sinir sisteminin normal gelişimi için gereklidir.
• Kolesterolün karaciğerdeki yıkım ürünleri olan safra tuzları olmaksızın yağların sindirimi gerçekleşmez.
• Dişi ve erkek cinsiyet hormonları dahil birçok hormon kolesterolden sentezlenir.
• Besinlerle alınan kolesterol plazma konsantrasyonunu hafifçe yükseltir. Ancak diyetteki kolesterol değişimi plazma kolesterolünü genellikle %15 den fazla değiştirmez.
• Yüksek oranda doymuş yağ asitlerinden oluşan bir diyet kandaki kolesterol konsantrasyonunu %15- 25 kadar yükseltir.
• Yüksek oranda doymamış yağ asitlerini içeren yağ alınması genellikle an kolesterol düzeyini hafif ya da orta derecede düşürür.
• İnsülin ya da tiroid hormonu eksikliği kanda kolesterol düzeyini yükseltir.
• Kolesterol kanda lipoproteinler vasıtası ile taşınır. Bunlar arasında en önemlileri HDL ve LDL dir.

   LDL Kolesterol: Düşük dansiteli lipoproteinler kandaki başlıca kolesterol taşıyıcılarıdır. Kanda pıhtı veya trombus oluşumunda kalp kasına kan aktarımını engelleyip kalp krizine yol açabilmektedirler.

   HDL Kolesterol: Kan kolesterolünün yaklaşık üçte biri yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) ile taşınır. Araştırıcıların bir kısmı HDL' nin kolesterolü arterden uzaklaştırıp karaciğere taşıdığını bir kısmı da HDL' nin aşırı kolesterolü kan damarlarındaki ateromatöz plaklardan uzaklaştırdığını ve böylece plak oluşumunu engellediğini ileri sürmektedir.

   Bu nedenle HDL iyi kolesterol olarak bilinmektedir.

   Kan Kolesterol Seviyesini Etkileyen Başlıca Faktörler:

• Kalıtsal Faktörler
• Beslenme
• Vücut Ağırlığı
• Fiziksel Aktivite
• Yaş ve Cinsiyet
• Alkol
• Stres
• Sigara

   Gıdalarla Alınan Kolesterol ve Yağı Azaltabilmek İçin Yapılması Gerekenler:

• Alışveriş yaparken etiketi okuyarak doymuş yağ asitleri ve kolesterolü az olan ürünler seçilmelidir.
• Yağsız et, balık ve tavuk yenmelidir.
• Az yağlı süt ürünleri tercih edilmelidir.
• Daha fazla sebze ve meyve yenmelidir.
• Etlerin ızgara, fırın veya mangalda pişirilmesi yağların kısmen de olsa uzaklaşmasına yardımcı olur. Bu tür hazırlama yöntemleri tercih edilmelidir.
• Sebzeler kızartma yerine buharda pişirilmelidir.
• Çiğ sebze yemeye dikkat edilmelidir.
• Meyvelerde de posalı meyveler tercih edilmelidir.