OSTEOPOROZ VE BESLENME

   Halk arasında kemik erimesi olarak da bilinen bu hastalık, kemiklerden kalsiyum kaybının artması sonucunda kemiklerin kolaylıkla kırılabilir hale gelmesidir. Kemiklerin mineral içeriği ve yoğunluğu azalmaktadır.  Toplam kemik kütlesi % 20 azaldığında osteoporoz tanısı konmaktadır. Daha çok menapoza girmiş kadınlarda, yaşlılarda, fiziksel aktivitesi az olan kişilerde ve yatağa bağımlı hastalarda görülmektedir.

   Belirtileri; bel kemiğinde ve bacaklarda eğrilikler, kolaylıkla oluşan kemik kırıklarıdır. Kırıklar sıklıkla kalça kemiğinde, el bileğinde ve bel kemiğinde görülmektedir. İlerleyen kemik kütle kaybı normal yaşlanma sürecinin bir parçası olup 40 yaştan sonra başlamaktadır. 18 yaşına kadar kemik oluşumu, 30 yaşına kadar kalsiyum depolandığı düşünülürse, kemik yoğunluğunun en üst sınırına otuzlu
yaşlarda ulaşılmaktadır. Yaşlılıkta kalisyum emiliminin azaldığı göz önünde bulundurulursa günde 800- 1500 mg kalsiyum gereksinimi olduğu söylenebilir. Kalsiyumun en iyi kaynağı süt ve süt ürünleridir. Yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, pekmez de kalsiyumdan zengin kaynaklardır.

   Osteoporoz İçin Risk Etmenleri:

A. Beslenme ile İlgili Etmenler:

• Malnütrisyon
• Yeme Davranışı Bozuklukları
• Vitamin Eksiklikleri (D ve C Vit.)
• Kalsiyum Yetersizliği
• Flor Yetersizliği
• Tuz ve Sodyumun Fazla Tüketimi
• Kafeinin Fazla Tüketimi
• Fosforun Fazla Tüketimi

B. Diğer Etmenler:

• Irk, kalıtım
• Yaş, cinsiyet
• Östrojen Eksikliği
• Zayıflık
• Sigara ve Alkol Kullanımı
• Fiziksel Aktivite
• Yatak İstirahati
• Stres

Osteoporoz İçin Tedavi Yöntemleri:

• Diyetin desteklenmesi (Ca, gerekirse D vit.)
• Östrojen tedavisi
• Hareketsizliğin önlenmesi, uygun egzersiz programları
• Flor ve Kalsiyumun birlikte verilmesi

Diyet Önerileri:

• Çocukluk çağında kalsiyumdan zengin besinlerin tüketilmesi ve spor yapmak yetişkinlik çağında osteoporozdan korunmayı sağlar.
• Yeterli miktarda süt ürünü tüketerek (2 su bardağı süt veya yoğurt, 2 kibrit kutusu kadar oeynir) kalsiyum alınmalıdır.
• Güneş ışınlarından yeterince yararlanılmalı, vitamin D gereksinimi karşılanmalıdır.
• Aşırı tuz ve tuzlu besinler tüketilmemelidir, sofrada tuz kullanılmamalıdır.
• Aşırı yağlı ve şekerli besinler tüketilmemelidir.
• Protein ve fazla kafein alımı sınırlandırılmalıdır.
• Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Beden kitle İndeksi 20- 25 arasında tutulmalı, hatta menapoz döneminde BKİ 25- 27 arasında olması kemik sağlığı açısından daha güvenli kabul edilmektedir.
• Kemik ve diş sağlığı açısından içme ve kullanma sularının flor içeriği 0.7- 1.2 mg/ litre düzeyinde olmalıdır.
• Fiziksel aktivite artırılmalıdır. Haftada en az 2- 3 kez 45 dakika yürünmelidir.