ET VE ET ÜRÜNLERİ

   Bu grupta et, tavuk, balık gibi besinler bulunur. Bu gruptaki besinler protein, demir, çinko, fosfor, magnezyum gibi mineraller, B6, B12, B1 ve A vitaminleri ile posa açısından zengindir. Büyüme ve gelişme, hücre yenilenmesi, doku onarımı ve görme işlevinde görevi olan ve ayrıca kan yapımında, sinir, sindirim sistemi ve deri sağlığında görev alan ve hastalıklara karşı direnç kazanılmasında rol oynayan besin ögeleri bu grupta bulunur.

   Etler iyi kalite protein, demir, B12 vitamini ve çinko kaynağıdır. Ancak yağlı et tüketiminden sakınılmalıdır.  Etler, beslenmemizde önemli yer tutarlar. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan etleri kırmızı et; kanatlılar ve su ürünlerinin etleri beyaz et olarak tanımlanır. Etin bileşiminde; protein, yağ, mineraller ve vitaminler bulunur. Etlerin protein miktarı ve protein kalitesi yüksektir. Yağlı etlerin özellikle doymuş yağ ve kolesterol içerikleri yüksektir. Balıklar çok uzun zincirli çoklu doymamış
omega-3 yağ asitleri açısından en iyi kaynaktır. Etler; B12 vitamini, demir, çinko gibi bir çok vitamin ve mineral açısından zengindir. Diyetle tüketilen et ve et ürünlerinde bulunan demirin vücutta kullanılabilirliği yüksektir. Hayvanlar çeşitli hastalık etmenleri taşıyabilirler. Bu tip hayvanların
denetimsiz kesilmesi hayvandaki hastalıkların insanlara bulaşmasına neden olabilir. Hayvanlardan insanlara geçen hastalıkların en önemlileri; barsak parazitleri, şarbon, deli dana (prion), ruam, tüberküloz, salmonella, kuduzdur. Etin sağlığa uygun olması için bu tür hastalık etmenlerini taşımaması gerekir.

   Veteriner hekim kontrolünden geçmiş, denetimli etlerin tüketilmesi bu açıdan çok önemlidir. Etten çeşitli teknolojik işlemlerle sucuk, salam, sosis, pastırma, kavurma gibi et ürünleri yapılmaktadır. Özellikle salam, sosis yapımında renk değişikliğini ve mikroorganizmaların üremesini önlemek için bu
ürünlere nitrit ve nitrat gibi kimyasallar katılmaktadır. Bu kimyasalların vücutta olası zararlı etkilerini önlemede, bu ürünlerin C ve E vitaminlerinden zengin besinler ile tüketilmesi gerekmektedir.

Öneriler

• Etler iyi kalite protein kaynağıdır. Özellikle protein gereksiniminin arttığı dönemlerde (gebelikte ve emzirme döneminde, bebeklik ve çocuklukta vb.) diyette mutlaka yer alması önem taşır.
• Et suyu ete tercih edilmemelidir. İstenildiği takdirde etin suyu etle birlikte tüketilmelidir.  Yağlı etlerin doymuş yağ  ve kolesterol içeriği daha yüksek olduğu için koroner arter hastalığı, diyabet, hipertansiyon gibi hastalığı olanlar yağlı kırmızı et yerine yağsız kırmızı et veya derisiz tavuk, hindi ile balık etini tercih etmelidir.
• Sağlıklı beslenmede balık, yüksek omega–3 yağ asidi içeriği nedeniyle haftada en az 2-3 kez ızgara, fırın ve buğulama şeklinde pişirilerek sınırlı miktarda tüketilmelidir.
• Salam, sucuk, sosis gibi et ürünlerini tüketirken yanında mutlaka C, E vitamininden zengin bir besine yer verilmelidir. Bu besinlerin ve diğer et/şarküteri ürünlerinin yağ oranı yüksek olduğundan sınırlı tüketilmelidir.
• Etler pişirilirken haşlama, ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmadan kaçınılmalıdır. Etli yemeklere yağ eklenmemelidir.  
• Etler pişirilirken (ızgara, mangal gibi); etle ateş arasındaki uzaklık (en az 15 cm olmalıdır) eti yakmayacak, kömürleşme olmayacak şekilde ayarlanmalıdır, aksi halde kanser yapıcı maddeler oluşur. Aynı nedenle etler çok yüksek sıcaklıkta, uzun süre pişirilmemelidir.
• Veteriner hekim kontrolünden geçmiş etler tüketilmelidir. Kaçak kesilmiş etler hastalık etkenlerini taşıyabileceği için kesinlikle tüketilmemelidir.

GÜNLÜK TÜKETİLMESİ ÖNERİLEN MİKTARLAR

• Et, yumurta, kurubaklagil grubundan yaş gruplarına göre bir günde tüketilmesi önerilen porsiyon miktarları; 1-3 yaş grubu çocuklarda 1-1,5 porsiyon, 4-6 yaş ve 7-9 yaş grubu çocuklarda 1,5 porsiyon, 10-18 yaş grubu çocuklarda 2-3 porsiyon, yetişkinlerde ve 65 yaş üzeri bireylerde 2.5-3 porsiyondur.

• Bir porsiyona eş değer et, yumurta ve kurubaklagil grubu besinlerin miktarları:

Etler (kırmızı, tavuk, hindi vb) : 100 g

Balık  : 150 g