Dans Ederek Kaç Kalori Yakarız?

Dans terapisi; Amerikan Dans Terapisi Derneği tarafından "bireyin duygusal, bilişsel, fiziksel ve sosyal bütünleşmesini ilerletmek için hareketlerin psikoterapötik* kullanımı" olarak tanımlanan yaratıcı bir sanat terapisidir[1].
1950'li yıllardan başlayarak, dansın sağlık yararlarının sonuçlarını ölçen hem tanımlayıcı hem de deneysel araştırmalar ortaya çıkmaya başlamıştır. Dans, "eğlenceli" olduğu için sürdürülebilir olan bir fiziksel aktivite şeklidir. 

Dans etmek; koşu bandında koşmak, bisiklete binmek ve yüzmek kadar faydalı olabilir. Bu faydalar arasında; artan esneklik-dayanıklılık, kas gücünde/tonusunda artış, denge, mekansal farkındalık ve genel bir rahatlama duygusu bulunmaktadır[2].

Fiziksel aktivite, kalp hastalığı için en değiştirilebilir risk faktörlerinden* biridir. Kafkasyalılar ile Güney Asyalıların karşılaştırıldığı çalışmalardaki verilere bakıldığında; Güney Asyalıların daha düşük fiziksel aktiviteye sahip olduğu görülmüştür. Bununla beraber karşılaştırmalı veriler; Kafkasyalılara kıyasla Güney Asyalılarda daha düşük fiziksel aktivite seviyesi saptamıştır. Sonuç olarak vücut kütle indeksi, bel çevresi, sistolik kan basıncı*, kan glikozu ve insülin seviyeleri ile fiziksel aktivitenin ters orantılı olduğu ortaya çıkmıştır[3, 4]. Dans; hedef nüfusun yaşına, fiziksel sınırlamalarına ve kültürüne uyacak şekilde ayarlanabilen çok yönlü bir aktivite olma potansiyeline sahiptir. Kesitsel çalışmalar*, düzenli olarak dans eden yaşlı yetişkinlerin, düzenli olarak dans etmeyen yaşlı yetişkinlere göre daha fazla esnekliğe, dengeye, fiziksel tepki süresine ve bilişsel performansa sahip olduğunu göstermiştir[1] .

Çeşitli dans türlerinde yakılabilecek kalori miktarı, dans hızına ve yoğunluğuna bağlıdır. Çalışmalar; boyunuza, kilonuza ve yaşınıza bağlı olarak dakikada 5 ila 10 kalori harcanabileceğini göstermektedir. Vücut ağırlığı 150 kg olan bir kişi dans ettiğinde, her 10 ila 15 dakikada bir yaklaşık 109 kalori yakabilir[2]. Farklı dans türleri için daha fazla veya daha az kalori yakılabilir. Örneğin, bale veya modern dans (twist, caz) ile uğraşan 150 kiloluk bir kişi saatte 326 kalori harcar. Aynı kiloya sahip başka bir kişi; hızlı balo salonu dansı ile saatte 374 kalori yakarken, yavaş balo salonu dansıyla (yani vals, samba, mambo veya cha-cha ) saatte 204 kalori tüketir. Dansın yaktığı kalori, genel aerobik egzersizler yapıldığında yakılan kaloriden daha azdır ancak dansla uğraşan birinin, eğlence ve sosyalleşme gibi dansın diğer faydaları nedeniyle aktiviteyi bir saatten daha uzun süre gerçekleştirmesi olasıdır[2].

Son zamanlarda oldukça popülerleşen zumba dansı, dans-kalori yakma ilişkisi yönünden en iyi örnek verebileceğimiz dans türü olabilir. Zumba dansı Latin Amerika müziği ve Latin Amerika danslarından esinlenen yeni bir tür dans egzersizi olup salsa, samba ve diğer Latin Amerika dansların temellerinin birleşimidir. Hareketler, sadece temel aerobik adımları kullanmakla kalmayıp; aynı zamanda kompozisyonlarını hip-hop, oryantal, Hint ve Afrika dansları gibi diğer danslarla da zenginleştirmektedir. Zumba, vücuttaki kalori ve yağı hızla yakabilen bir dans çeşididir. Çünkü danstaki hareketler; zıplama, dönme ve daha hızlı hareket etme gibi kardiyo hareketlerinden oluşmaktadır. Zumbada bir birey dakikada yaklaşık 9.5 kalori veya dans boyunca ortalama 369 kalori yakar. Ortalama kalp atışı ise dakikada 154 atımdır. Yapılan çalışmalar; zumbanın oksijen tüketimini arttırdığı, kalp atış hızını iyileştirdiğini ve yağ kalınlığının azalmasına (deri kıvrımı kalınlığı) neden olduğunu saptamıştır[5].

Diğer dans türlerinde de olduğu gibi halk oyunları da; müzik eşliğinde vücudu koordineli bir biçimde kullanabilmeyi öğretip hareket becerisi kazanabilme, vücudun tüm kısımlarının hareketlerini geliştirebilme ve müziğin ritmine uygun hareket üretebilme yetisi kazandırır. Halk oyunlarının, günümüzde sanatsal ve sportif açıdan önem kazandığı görülmektedir. Ayrıca sistematik ve geniş bir hareket formuna da sahiptir. Örneğin Doğu Karadeniz bölgesinde oynanan horon, hızlı bir ritim, yüksek beceri ve koordinasyon gerektiren halk oyunu türlerinden biridir. Yapılan bir çalışmada 12 haftalık halk oyunları eğitim çalışmalarının dinlenik nabzı*, kilo kontrolünü, vücut yağ oranını, bacak kuvvetini, el kavrama kuvvetini ve esneklik gelişimini olumlu yönde etkilediği, ayrıca anaerobik kapasite* ve aerobik verimliliği* geliştirdiği tespit edilmiştir[6].

Sözlük
*Psikoterapi: İlaç veya cerrahi işlem kullanmak yerine, kişinin sorunlarını onlarla tartışarak ruhsal hastalığının tedavisidir[7].
*Değiştirilebilir risk faktörleri: Risk faktörü, hastalığa yakalanma şansınızı artıran bir durumdur. Değiştirilebilen risk faktörleri ise sigara içmek, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, fiziksel hareketsizlik, aşırı kilolu olmak ve yüksek kan kolesterolüdür[8].
*Kesitsel çalışmalar: Kesitsel çalışmalarda hastalar veya olaylar zamanın bir noktasında incelenir. Prevelans (belirli bir anda hasta olanların nüfusa oranı), hastalık tanı ve mekanizmasını saptayan, neden sonuç ilişkisini aynı düzlemde inceleyen çalışmalardır[9].
*Sistolik kan basıncı: Halk arasında büyük tansiyon ya da kalbin kanı pompalarken oluşturduğu basınçtır[10].
*Dinlenik nabız: Dinlenirken dakika başına kalp atış sayısıdır[11].
*Anaerobik kapasite: Çok kısa süreli, maksimal ve supramaksimal fiziksel aktivitelerde kasların işe adapte olabilme kapasitesidir[12].
*Aerobik dayanıklılık: Kişinin düşük şiddetli bir çalışmayı uzun zaman sürdürebilme yeteneğidir, yapılan işle harcanan enerji dengelidir. Kişinin maksimal şiddetle yaptığı bir çalışmada tüketebildiği maksimal oksijen miktarıdır[13].

Yazar: Aleyna ARIK

Kaynakça
[1] Hwang, P. W. N., & Braun, K. L. (2015). The effectiveness of dance interventions to improve older adults’ health: a systematic literature review. Alternative therapies in health and medicine, 21(5), 64.
[2] Alpert, P. T. (2011). The health benefits of dance. Home Health Care Management & Practice, 23(2), 155-157.
[3] Hayes, L., White, M., Unwin, N., Bhopal, R., Fischbacher, C., Harland, J. and Alberti, K. G. M. M. 2002. Patterns of physical activity and relationship with risk markers for cardiovascular disease and diabetes in Indian, Pakistani, Bangladeshi, and European adults in a UK population. Journal of Public Health, 24(3): 170–178.
[4] Kamath, S. K., Hussain, E. A., Amin, D., Mortillaro, E., West, B., Peterson, C. T. and Alekel, D. L. 1999. Cardiovascular disease risk factors in two distinct ethnic groups: Indian and Pakistani compared with American pre-menopausal women. American Journal of Clinical Nutrition, 69: 621–631.
[5] Suminar, T. J., Kusnanik, N. W., & Wiriawan, O. (2018). High-Impact Aerobic and Zumba Fitness on Increasing VO2MAX, Heart Rate Recovery and Skinfold Thickness. Journal of Physics: Conference Series, 947.
[6] Ocak, Y. & Tortop, Y. Kadınlarda Halk Oyunları Çalışmalarının Bazı Fiziksel Uygunluk Parametreleri Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 46-54.
[7] Cambridge Advanced Learner's Dictionary & Thesaurus, Cambridge University Press https://dictionary.cambridge.org
[8] University of California San Francisco, https://www.ucsfhealth.org
[9] Çaparlar, C. Ö., & Dönmez, A. (2016). Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır. Turk J Anaesthesiol Reanim, 44, 212-218.
[10] Türk Kardiyoloji Derneği, Hipertansiyon Çalışma Grubu, https://tkd.org.tr
[11] Harvard Medical School, Harvard Health Publishing, https://www.health.harvard.edu
[12] Yıldız, S. A. (2012). Aerobik ve anaerobik kapasitenin anlamı nedir. Solunum dergisi, 14(1), 1-8.
[13] Tuncel, O. (2018). Futbolda Dayanıklılık Performansı. Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 16-23.