Gıda İsrafı Konusunda Genel Bilgilendirme

Dünya nüfusunun artışıyla gıda ihtiyacında da oldukça artış olduğu bilinmektedir. Tüketiciler ve gıda işletmecilerinin hatalı işlemleri sonucunda tüketime elverişli gıdaların kaybedilmesi veya israf edilmesi “gıda israfı” olarak tanımlanmaktadır[1]. Tüketicinin gittikçe bilinçlenmesine rağmen gıda israfının ,kaybının da oldukça fazla olduğu rapor edilmiştir.

•    FAO nun raporlarına göre küresel olarak ,insan tüketimi için üretilen gıdaların 1/3 ünün yani yaklaşık 1,3 milyar ton gibi bir miktarının atıldığı veya kayba uğradığı bildirilmiştir.
•    Gıda kayıpları ve atıklarının sanayileşen ülkelerde yaklaşık 680 milyar ABD doları ve gelişmekte olan ülkelerde ise 310 milyar ABD dolarına karşılık gelmektedir.

Meyve ve sebzelerin diğer gıdalara göre daha fazla israf edildiği rapor edilmiştir.Küresel olarak yıllık tahılların %30 u ,meyve ve sebzelerin %40-50 si yağlı tohumlar, et ve süt ürünleri için ise %20 sinin kayba uğradığı ve atık olduğu belirlenmiştir.

Ne yazık ki her yıl zengin ülkelerdeki tüketici ile sahra altı Afrika’ nın net gıda üretimi (230 milyon ton) kadar gıdayı (222 milyon ton) israf etmektedir.Raporlarda dikkat çeken diğer bir nokta ise her yıl kayba uğrayan veya israf edilen gıdaların miktarının dünyadaki yıllık tahıl mahsulünün yarısından fazlasına eşit olduğudur.

Tüketici başına düşen gıda israfına bakıldığında Avrupa ve Kuzey Amerika'da yılda 95-115 kg arasında, sahra altı Afrika, güney ve güneydoğu Asya'daki tüketicilerin ise her biri yılda sadece 6-11 kg gıdayı israf etmektedir.Aynı zamanda toplam kişi başına düşen gıda üretimi, zengin ülkelerde yılda yaklaşık 900 kg, en fakir bölgelerde yılda 460 kg' ın neredeyse iki katıdır. Verilere bakıldığında gelişmiş ülkelerdeki bu artan gıda israfının önüne geçilmesi için çalışmaların arttırılması gerektiği yorumu yapılabilir. 

Şu anda Latin Amerika'da kayba uğrayan veya israf edilen yiyeceklerin 300 milyon, Avrupa'da kayba uğrayan veya israf edilen yiyeceklerin ise 200 milyon insanı besleyebileceği gerçeğine dikkat çekilmelidir[2].

Gıda kaybı ve atıklar aynı zamanda su, toprak, enerji, iş gücü ve sermaye dahil olmak üzere kaynakların büyük oranda azalmasına sebep olmaktadır.Aynı zamanda küresel ısınma ve iklim değişikliğini de tetikleyeceği gözardı edilmemelidir.Bireylerin gıda israfına dikkat etmemesi sonucunda doğa,insan ve diğer bütün canlıların bu durumdan olumsuz etkileneceği görülmektedir.

Kaynaklar:
[1] https://www.tarimorman.gov.tr/
[2] http://www.fao.org/3/a-au824e.pdf