Kükürt İçeren Gıdalar Nelerdir ?

Kükürt, kalsiyum ve fosfordan sonra insan vücudunda en bol bulunan elementlerden biridir. Toprakta, suda, atmosferde ve çeşitli yiyecekler bulunmaktadır.1,2

Kükürt, vücutta protein tüketimi sonucu metiyonin ve sistein amoniasitleri aracılığıyla üretilir. Yine, önemli bir antioksidan olan glutatyon, kükürt kaynaklarından biridir. Ayrıca tüketilen yiyeceklerden ve sudan da kükürt elde edilir.3

Kükürt, oksidatif süreçlerin düzenlenmesinde kritik olarak yer alan birkaç enzimin kofaktörü* olarak çalışır. Kükürt normal büyüme, metabolizma, savunma, taşıma ve detoksifikasyon süreçlerinde önemli rol oynayan moleküllerin yapısına ve faaliyetlerine katılmaktadır.1

Kükürt ve kükürdün çeşitli seviyeleri, dünya çapında insan sağlığını etkileyen bir dizi hastalığın tedavisi için geliştirilmekte olan çok sayıda ilaç ve ilaç adayında bulunmaktadır. Geçmişten günümüze, 362 adet FDA onaylı ilaçta kükürt bulunmaktadır. (Antibiyotikler, tansiyon ilaçları, analjezikler vs) 4

Epidemiyolojik çalışmalar, Allium sebze (sarımsak, soğan, arpacık soğanı, pırasa ve frenk soğanı) tüketiminin, özellikle gastrointestinal sistem kanserleri olmak üzere, kanser riskinin azalmasında rolü olduğunu göstermektedir.5
Bu besinler ayrıca bağışıklık sistemi içinde ve oksidatif süreçlerde önemli koruyucu ve düzenleyici roller oynayan kükürt içeren ürünlerdir.6

Yeterli miktarda kükürdün sağlık için olumlu etkileri olsa da çok fazla kükürdün sağlık için sıkıntıları olabilmektedir. Örneğin, içme suyu kaynağı, yüksek seviyede kükürt içeren kişilerde olumsuz etkiler kaydedilmiştir. Aşırı kükürt içeren su ishale neden olup bu durum özellikle bu suyu tüketen bebeklerde endişe verici sonuçlar doğurabilir. Aşırı kükürt tüketimi ile ülseratif kolit* riski arasında bir miktar ilişki de kaydedilmiş olsa da buna dair henüz güçlü bir kanıt yoktur. Ayrıca, kükürt için Tolere Edilebilir Üst Alım Seviyesini belirten yeterli bilgi de henüz bulunmamaktadır.7

Kükürt İçeren Gıdalar Nelerdir ?

Kükürt içeren bazı gıdalar aşağıda belirtilmiştir.7,8

Et ve et ürünleri: Özellikle sığır eti, sosis, jambon, tavuk, ördek, hindi, böbrek, kalp ve karaciğer gibi organ etleri*
Balık ve deniz ürünleri: Çoğu balık türü, karides, midye
Kuruyemiş ve tohumlar: Özellikle badem, Brezilya fıstığı, yer fıstığı, ceviz, kabak ve susam tohumları
Baklagiller: Nohut, maş fasulyesi, mercimek, soya fasulyesi, barbunya, bezelye ve kuru fasulye
Yumurta ve süt ürünleri: Yumurta, çedar peyniri, rokfor peyniri, kaşar, parmesan ve inek sütü
Meyve & kuru meyve: Özellikle kuru kayısı, kuru elma, kuru şeftali, kuru üzüm, kuru erik, kuru hurma, kuru incir, avokado, böğürtlen, ahududu, zeytin
Bazı sebzeler: Ispanak, soğan, sarımsak, lahana, Brüksel lahanası, mantar (kızarmış), patates (fırınlanmış/kızarmış), pırasa, bezelye, turp, pancar
Belirli içecekler: Özellikle Hindistan cevizi sütü, bira, kırmızı/beyaz şarap, elma suyu, üzüm ve domates suyu


Sözlük :
*Kofaktör: Bazı enzimler aktivite gösterebilmek için kimyasal bileşene gereksinim duyarlar. Enzimatik reaksiyonlarda, enzimlerin faaliyet gösterebilmeleri için bağlanan yan grupların tamamına kofaktör denir.

*Organ Etleri (sakatat): Organ etleri/sakatat, yiyecek olarak tüketilen hayvanların organlarını ifade eder. En yaygın organ etleri ineklerden, domuzlardan, kuzulardan, keçilerden, tavuklardan ve ördeklerden gelir. Karaciğer, dil, kalp ve böbrekler dahil olmak üzere birçok farklı organ eti çeşitleri vardır. Uykuluk ve işkembe haricinde çoğu, organın adına göre adlandırılır.

*Ülseratif kolit: Ülseratif kolit bir bağırsak hastalığıdır. Kalın bağırsakta görülür. Kalın bağırsak, ince bağırsaktan sonraki anüsten önce gelen bölümdür. Ülseratif kolit kalın bağırsağın kolon ve rektum kısmının mukozasında iltihaplanma ve yaralara neden olan bir hastalıktır.

Kaynaklar:
1. Nutritional essentiality of sulfur in health and disease / Yves Ingenbleek , Hideo Kimura / https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23815141/)
2. Are we getting enough sulfur in our diet? / Marcel E Nimni, Bo Han and Fabiola Cordoba / https://www.researchgate.net/publication/5861075_Are_we_getting_enough_sulfur_in_our_diet)
3. Book : Dietary Reference Intakes for Water, Potassium, Sodium, Chloride, and Sulfate / Institute of Medicine of the National Academes /page.424)
4. Sulfur Containing Scaffolds in Drugs: Synthesis and Application in Medicinal Chemistry
 / Minghao Feng, Bingqing Tang, Steven H. Liang, and Xuefeng Jiang )
5. Garlic and Onions: Their Cancer Prevention Properties / Holly L Nicastro , Sharon A Ross , John A Milner )
6. Immunomodulatory Effects of Glutathione, Garlic Derivatives, and Hydrogen Sulfide / Camila Rodrigues and Susan S. Percival / Food Science & Human Nutrition Department, University of Florida, Gainesville, FL 32611, USA; [email protected])
7. Book : Dietary Reference Intakes for Water, Potassium, Sodium, Chloride, and Sulfate / Institute of Medicine of the National Academes /page.424)
8. http://apjcn.nhri.org.tw/server/info/books-phds/books/foodfacts/html/data/data5g.html)