Margarin Kolesterol İçerir mi?

Kolesterol hayvansal hücrelerin zarlarında bulunan yağ benzeri bir madde olduğu için bitki kökenli bir üründe haliyle bulunamaz [1]. Yani bitkisel yağların kullanılmasıyla üretilmiş bir margarinde (etikette zorunlu olarak “bitkisel” yazması gerektiğini yukarıda vurgulamıştık) kolesterol olması beklenemez.

Kolesterol içeren gıdalar kan kolesterolünü artırır mı?

Tam bu noktada sadece kolesterol tüketerek kolesterolümüzün yükselmediğine de vurgu yapmak istiyorum. Vücudumuz tarafından normal şartlar altında ihtiyaç duyulan kolesterolün %60’ı sentezlenmekte ve geri kalanı (700 mg’ı) besinlerle alınmaktadır [2]. Kolesterolün vücudumuz için önemini kısaca hücre zarında akışkanlığın sağlanması, kararlılık, bütünlük ve geçirgenlik gibi yapısal fonksiyonları düzenlemesi; safra asitleri, steroid hormonları ve D vitamini gibi diğer önemli moleküllerin sentezlenmesi olarak söyleyebiliriz. Bunun yanında kandaki değerinin belli düzeylerde olması gerekmektedir aksi takdirde uzun süreler boyunca yüksek kolesterol seviyeleri kalp damar hastalıklarına sebep olabilmektedir [1].Fakat kan kolesterolü sandığımız gibi sadece kolesterolce yüksek besinleri tüketmekle yükselmiyor hatta araştırmalar gıdalarla alınan kolesterolün sindirim sisteminin etkinliğine bağlı olarak plazma(kan) kolesterol yoğunluğunu %15’ten fazla artırmadığı vurgulanmıştır. Günlük beslenmemizde gereğinden fazla enerji (kalori) aldığımızda fazla olan yağa dönüştürülmekte ve oluşan bu yağın taşınması için kolesterol (esterlerine) ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak da toplam kolesterol seviyeleri yükselmektedir. Kan kolesterolünü etkileyen kalıtım, beslenme alışkanlıkları, fazla kilolu olma, tütün kullanımı gibi faktörlerin yanı sıra kolesterole duyarlı bazı insanlarda besinlerle alınan kolesterol, toplam kolesterolü daha fazla etkilemektedir. Böyle durumlarda ve kalp damar hastalığı olan bireylerin beslenmesinde gıda ile alınan kolesterolün sınırlandırılması gerekmektedir [2].

Sonuç olarak; kan kolesterolünü artıran tek etmen kolesterol tüketimi değildir. Hareketsiz yaşam, yeterli ve dengeli beslenmeme, kilolu olma, tütün kullanımı veya dumanına maruz kalma gibi faktörler kolesterol düzeyini olumsuz etkileyen faktörlerin başında gelmektedir.

Kaynaklar:

[1] What is Cholesterol?, https://www.heart.org/en/health-topics/cholesterol/about-cholesterol
[2] SEVİNÇ, İ. A., & ERCOŞKUN, H. Kırmızı Et Tüketimi, Kolesterol ve Beslenme. Gıda ve Yem Bilimi Teknolojisi Dergisi, (24), 1-7.