Organik Tarım Nedir?

Organik tarım uygulamalarının 1930’lu yıllarda sentetik azot gübrelerine alternatif olarak İngiltere, Almanya, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi endüstriyel ülkelerde ortaya çıktığı söylenmektedir [1]. Organik tarım hem hayvansal hem de bitkisel üretimde toprağın yapısını bozmadan, hayvan refahını esas alarak, en son teknolojiden yararlanarak tohumdan toprağa hammaddeden son ürüne kadar belirli kurallara uyumu, denetimi ve belgelendirmeyi içeren bir üretim sistemi olarak tanımlanmaktadır [2]. 

Organik tarımda sentetik gübreler, bazı pestisitler yani böcek, yabani ot, mantar gibi zararlıların kontrolü veya yok edilmesi için kullanılan ilaçlar, büyüme hormonları, veteriner ilaçları, genetik olarak değiştirilmiş tohumlar, katkı maddeleri, antibiyotikler ve koruyucular kullanılmamaktadır [3].

Organik tarımın amacı nedir?

Organik tarım, doğal hammaddeler ve doğal teknikler kullanarak organik gıda üretimini amaçlamaktadır. Enerji ve doğal kaynakların sorumlu bir şekilde kullanımını, biyolojik çeşitliliğin, su kalitesinin ve ekolojik dengenin korunumunu, yüksek hayvan refahı standartlarını ve toprak verimliliğinin arttırılmasını teşvik etmektedir [4]. 

Organik tarımda pestisit kullanılır mı?

Organik tarımda zararlılarla mücadelede genel olarak doğal kaynaklı maddelerin kullanıldığı, yapay maddelerin kullanımına ise izin verilmediği bilinmektedir. Ancak bu kural için bazı istisnalar bulunmaktadır. Örneğin böceklerin kafasını karıştırarak özellikle meyvelere zarar vermemelerini sağlayan toksik olmayan ama etkili bir yapay madde olan feromonun organik tarımda kullanımına izin verilmektedir. Öte yandan arsenik ve sitriknin gibi doğal ancak toksik etkili pestisitlerin organik tarımda kullanımına izin verilmemektedir [5].

Bir maddenin kullanılması veya kullanılmaması gerektiğine karar verirken o maddeye duyulan ihtiyaç, insan sağlığına ve çevreye etkisi gibi kriterler değerlendirilmektedir. Bu kararlar; üyeleri Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı tarafından atanan ve organik yetiştiriciler, çevreciler, bilim insanları, sertifika acenteleri ve tüketici savunucuları gibi birçok farklı alanda çalışan kamu gönüllülerinden oluşan Ulusal Organik Standartlar Kurulu (NOSB), tarafından verilmektedir [5].

Türkiye'de organik tarım ne durumda?

İklim, toprak, su kaynakları, ürün çeşitliliği ve işgücü bakımından Türkiye, organik tarım için oldukça uygundur. Avrupa organik pazarında geleneksel ürünlerin talep edilmesi Türkiye’de organik tarımın başlatan en önemli neden olarak gösterilmektedir. Ülkemizde organik tarım ile üretilen ilk ürünler kuru incir ve kuru üzüm olmakla birlikte sonraki yıllarda kuru kayısı, fındık ve pamuk üretimi ile ürün yelpazesi genişlemiştir [2].

Ülkemizde organik tarım, bitkisel ve hayvansal üretim faaliyetleri ile ilgili tüm kontrol ve sertifikasyonun kayıt altına alınması, izlenmesi ve organik tarım istatistik verilerinin oluşturulması için 2005 yılında T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü bünyesinde Organik Tarım Bilgi Sistemi (OTBİS) kurulmuştur [6]. OTBİS verileri incelendiğinde, her geçen yıl, organik tarımda ürün ve üretici sayılarının, üretim alanı ve üretim miktarlarının arttığı görülmektedir [2].

Konu hakkında merak edilen diğer sorular için:

Organik Gıda Nedir?

Organik Gıdaların Avantajı Var Mıdır?

Organik Gıda Daha Mı Besleyici?

Kaynakça

[1] Donald W. Lotter (2003) Organic Agriculture, Journal of Sustainable Agriculture, 21:4, 59-128, DOI: 10.1300/J064v21n04_06 

[2] T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Organik Tarım Ulusal Eylem Planı 2013-2016. 

[3] FAO. (n.d.). FAQ. Organic Agriculture: What is organic agriculture? https://www.fao.org/organicag/oa-faq/oa-faq1/en/ 

[4] Organics at a glance. Agriculture and rural development. (n.d.). https://agriculture.ec.europa.eu/farming/organic-farming/organics-glance_en#theorganiclogo

[5] McEvoy, P. by M. (2020, October 27). Organic 101: Allowed and prohibited substances. USDA. https://www.usda.gov/media/blog/2020/10/27/organic-101-allowed-and-prohibited-substances

[6] Organik Tarım Bilgi Sistemi (Otbis) eğitimi. T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI. (n.d.). https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Haber/256/Organik-Tarim-Bilgi-Sistemi-_otbis_-Egitimi