Polifenoller Nedir ?

Hücrelerimiz tarafından tüketilen oksijenin yaklaşık %2 ila %3’ü , vücudumuzda oldukça reaktif olan ve diğer molekülleri parçalayabilen serbest radikallere dönüşür. Serbest radikaller vücut dışından gelebileceği gibi insan metabolizmasının doğal bir sonucu olarak da oluşabilmektedir. Kalp hastalıkları, diyabet, Alzheimer, Parkinson ve kanser serbest radikallerin bir getirisi olabilir.

Reaktif oksijen türlerinin zararlarına karşın vücuttaki farklı doğal savunma sistemleri serbest radikalleri kontrol altında tutmaktadır. Serbest radikallerin neden olduğu oksidasyonları önleyen, serbest radikalleri yakalama ve stabilize etme yeteneğine sahip maddelere “antioksidan” adı verilir(Elliot 1999). Antioksidanlar serbest radikalleri kontrol altına alabildikleri için, ciddi bilimsel araştırmalara konu olmaktadır.

Polifenoller her molekülde birden fazla fenol grubunun bulunduğu, antioksidan özelliği gösteren, bitkilerde doğal olarak bulunan ve onların renklerinden sorumlu olan bileşiklerdir. Vitamin ve minerallerden farklı olarak temel besin ögesi değillerdir, ancak vücuda olan yararlı etkileri ile pek çok mekanizmaya katkıda bulunurlar. Meyvelerde, sebzelerde, tahıllarda ve içeceklerde büyük ölçüde doğal olarak bulunan bileşiklerdir. Üzüm, elma, armut, kiraz ve çilek gibi meyveler, 100 gram taze ağırlıkta 200-300 mg polifenol içerir. Bu meyvelerden üretilen ürünler de aynı zamanda önemli miktarlarda polifenol içerir. Tipik olarak bir fincan çay veya kahvenin içerisinde yaklaşık 100 mg polifenol vardır. Tahıllar, kuru baklagiller ve çikolata da polifenol alımına katkıda bulunur.

Polifenoller bitkilerin sekonder metabolitleridir ve genellikle ultraviyole radyasyona veya patojenlerin saldırısına karşı savunmada yer alırlar. Epidemiyolojik çalışmalar ve ilgili meta-analizler, bitki polifenolleri bakımından zengin diyetlerin uzun süreli tüketiminin kanserler, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, osteoporoz ve nörodejeneratif hastalıkların gelişimine karşı koruma sağladığını açıkça gösterir.

Kaynaklar:

  • Diplock, A. 1998. Healty lifestyles nutrition and physical activity: Antioxidant nutrients. ILSI Europe concise monograph series, 59 p., Belgium.
  • Elliot, J.G. 1999. Application of antioxidant vitamins in foods and beverages. Food Tech. 53(2); 46-48.
  • Del Rio D, et al. (2013). Dietary (poly)phenolics in human health: structures, bioavailability, and evidence of protective effects against chronic diseases. Antioxidants and Redox Signaling 18:1818-1892.
  • Hollman PCH, et al. (2011). The biological relevance of direct antioxidant effects of polyphenols for cardiovascular health in humans is not established. Journal of Nutrition 141:989S-1009S.
  • Weichselbaum E & Buttriss JL (2010). Polyphenols in the diet. Nutrition Bulletin 35:157-164.