Suyun Sürdürülebilirliği için: Yağmur Suyu Kullanımı

Çağımızın en önemli sorunlarından biri kullanılabilir suyun kalitesinin ve miktarının azalması dolayısıyla su kıtlığıdır.Dünyada bulunan toplam suyun %97,5 i okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su olarak bulunurken %2,5 u ise göllerde ve nehirlerde tatlı su olarak bulunmaktadır.Bu tatlı suyun kullanılabileceği miktar sınırlı olduğu için mevcut koşullarda su israfının önüne geçilmesi önem kazanmaktadır[1].

Ülkeler kullanılabilir su miktarlarına göre değerlendirildiğinde kişi başı yıllık ortalama kullanılabilir su miktarı 1000 m³’ten az olan ülkeler su fakiri , 1.000-3.000 m³ olan ülkeler su sıkıntısı çeken , 3.000-10.000 m³ olan ülkeler suyun yeterli olduğu ve 10.000 m³’ten fazla olan ülkeler ise su zengini ülke olarak nitelendirilmektedir[2].Türkiye’de yıllık kullanılabilir su miktarı yaklaşık 1.593 m³ dolaylarındadır.Bu durumda ülkemiz su sıkıntısı çeken ülkeler arasında yer almakla birlikte su fakiri olma tehlikesi altındadır.Yapılan araştırmalara göre 2030 yılında nüfusun 100 milyon olacağı ve kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarının 1.120 m³ e kadar düşebileceği düşünülmektedir[3].

Su kaynaklarının sürdürülebilir hale getirilmesi ve su kaynaklarının tasarrufu açısından yağmur suyunun kullanılması yaygınlaşmaya başlamıştır.Yağmur suyunun toplanabilmesi için toplama yüzeyi,yatay ve dikey oluklar,suyun iletilmesi için pompalar ,arındırılması için filtreler,en sonda toplanan suyun biriktiği yer altında veya üstünde bulunabilen yağmur suyu deposu ve kullanılacağı alana iletilmesi için dağıtıcı sistemler gerekmektedir[4].Depolarda toplanan yağmur suları bahçe sulama,süs havuzu doldurma,yangın söndürme,tuvalet rezervuarları gibi birçok ihtiyaç duyulan alanda kullanılabilmektedir.Bu şekilde hem su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilirliği hemde ekonomik açıdan fayda sağlanmaktadır.Sistem su krizi gibi kritik zamanlar için de önem arzetmektedir.Şebeke suyu temini üzerindeki yükü azaltması,yangın gibi acil durumlarda kullanılması ve kurulum maliyetinin uygun olması gibi birçok avantajının olması dikkat çekicidir[5].Bu yüzden bazı ülkeler yağmur suyunun kullanımı üzerine vatandaşı teşvik edici yasal uygulamalar düzenlemiştir.

İngiltere’de 2009 yılında çıkarılan BS-8515 standardı yağmur suyunun kullanım suyuna eklenmesi ile ilgili tasarım ve tesisat hakkında bilgi vermektedir.Sistemin uygulandığı ilk yıl %100 vergi indirimi sistemin yaygınlaştırılmasına yönelik bir uygulamadır[6].
Japonya’da 30.000 m2 den daha büyük binalarda gri su arıtma sistemleri ve yağmur suyu toplama sistemlerinin kullanılması Japonya Bayındırlık Bakanlığı tarafından zorunlu hale getirilmiştir[7].

Almanya pek çok ülkeye yağmur suyu toplama standardı açısından öncülük etmiştir.DIN (1989) standardında yağmur suyu sisteminin planlanması, tesisatı,yağmur suyunun filtrelenmesi ve rezervuarı hakkında bilgi vermektedir.İngiltere’de olduğu gibi burada da teşvik amaçlı sistemin kurulduğu bölgeye 1200 Euro’ya kadar indirim yapıldığı bildirilmektedir[8].Başka bir örnek ise Tayland’da seksenli yıllardan günümüze kadar yapılan beton sarnıçlar sayesinde toplanan yağmur suları kullanılabilmektedir[1].
Ülkemizde de yağmur suyunun kullanılmasına dair birkaç örnek bulunmakla beraber bunun yaygınlaştırılması hem ülke ekonomisine hemde su kaynaklarının sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır.Borusan Oto İstinye Tesislerine kurulan sistem ile birlikte toplanan yağmur suyu tuvalet rezervuarı,bahçe sulamada ve yangın söndürme deposunda kullanılmaktadır. Diyarbakır Güneş Evi’nde çatılardan toplanan yağmur suyu karbon filtrelerden geçtikten sonra aynı amaç için kullanılmaktadır[8].Yaşamımızın devamı için en önemli gereksinim olan suyun israf edilmemesine özen göstermek ve sürdürülebilirliği için gelişen teknolojiyi dikkate almak geleceğimizi güvence altına alacaktır.

Kaynaklar :

[1]: Yalılı Kılıç M., Kestioğlu K ve Aydınalp C., (2008). Atıksuların Sulama Suyu Olarak Kullanım Olanaklarının Değerlendirilmesi. Su Tüketimi Arıtma Yeniden Kullanım Sempozyumu, 3-5 Eylül,İznik,355-366.
[2]: Alparslan N., Tanık A ve Dölgen D., (2008). Türkiye’de Su Yönetimi Sorunlar ve Öneriler. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Yayın No: T/2008-09/469,2-3.
[3]:Ticaret Bakanlığı,Türkiye İsraf Raporu,(2019),19-22.
[4]: Pamuk Mengü G veAkkuzu E., (2008). Küresel su krizi ve su hasadı teknikleri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2): 75-85.
[5]: Rahman, S., Khan, M. T. R., Akib, S., Din, N. B. C., Biswas, S. K., & Shirazi, S. M. (2014). Sustainability of rainwater harvesting system in terms of water quality. The Scientific World Journal,3-5.
[6]: BSI, (2009). BS 8515:2009 Rainwater Harvesting Systems Code of Practice. BSI, London.
[7]: Asano, T., Burton, F.L., Leverenz H.L., Tsuchihashi, R., Tchobanoglous, G.,(2006). Water Reuse Issues, Technologies, and Applications, Metcalf & Eddy/AECOM, .751-758.
[8]: Şahin,N ve Manioğlu,G.,(2011). Binalarda yağmur suyunun kullanılması. Tesisat Mühendisliği, 125: 21-32.