Yılın En Vegan Ayı: Ocak

Veganuary, Birleşik Krallık’da Ocak 2014'te kurulmuş, kar amacı gütmeyen bir organizasyondur. Yılın ilk ayı, ocakta ve yılın geri kalanında bitki temelli bir diyet denemeyi teşvik eden küresel bir harekettir[1]. Günümüzde, googlelamak gibi bir deyimsel fiil haline geldi. Vegan kelimesi ilk olarak The Vegan Society'nin kurucu ortağı Donald Watson tarafından kullanıldı. The Vegan Society, hayvan ürünlerini beslenmelerinden ve yaşam tarzlarından çıkararak, hayvanları etik olarak tedavi etmek ve daha fazlasını yapmak isteyen hayvan aktivistleri tarafından 1944 yılında kuruldu[2].

Veganizm, et ve diğer tüm hayvansal ürünleri içermeyen bir beslenme türüdür. Vegan diyetine olan ilginin artması yeni yayınlanan kitapların sayısındaki artıştan da anlaşılıyor. Bir çalışmada da[3] bahsedildiği gibi bu sayı 2011'de sadece 12 kitap olup, 2013'te 50'ye, 2014'ün üçüncü çeyreğinde 77'ye yükselmiştir. Son yıllarda vegan marketlerin açılması da vegan eğiliminin yükselişinin bir göstergesidir. Buna ek olarak, Almanya’da yapılan ankete göre, katılımcıların neredeyse % 90'ı vegan olmanın birkaç yıl öncesine göre daha kolay olduğunu düşünüyor. Yukarıda belirtilen bilgilerin tümü, vegan beslenmenin artacağının en basit göstergesidir[3]. Veganuary, katılımcılara diyetin uzun vadede sağlıklı, keyifli ve sürdürülebilir olabileceğini göstermek umuduyla insanlara ay boyunca vegan bir diyet planı sunmayı hedefliyor. Kampanya diyete odaklanırken, vegan olmak için hayvanların sadece besin olarak görülmemesini, bu konunun etik, çevresel, ekonomik, sürdürülebilir, sağlık ve diyet yönlerini de düşünülmesini hedeflemektedir. Veganuary, aktif olduğu sekiz yılda, 2014'te 3.000 üyeden 2020'de 400.000'den fazla üyeye kadar önemli bir büyüme göstermiştir[4, 5].

Faunalytics’de yayınlanan anketin verilere bakıldığında katılanların yaklaşık % 20'sinin Veganuary'den önce zaten vegan olduğunu gösteriyor. Ancak açık uçlu yorumlarda, araştırmacılar bu katılımın özellikle son zamanlarda vegan olan insanlar için bir destek mekanizması olarak değerli olduğunu buldular. Ankete katılanların üçte birinden fazlası, Veganuary'den sonra en az bir hafta boyunca tamamen vegan bir diyet yediklerini belirtti.. Bunu parçalara ayırmak gerekirse; bu insanların yarısından fazlasının zaten vejetaryen olduğunu, yaklaşık dörtte birinin pesketaryen ve % 13'ünün hepçil olduğu elde edilir.[6].

Veganuary Ocak 2020 raporuna göre; vegan olmayan katılımcıların yarısından fazlası tüm ay boyunca tamamen vegan bir diyet sürdürdü (%59) ve bu ayın ardından % 72'lik şaşırtıcı bir şekilde vegan kalmayı planladı. Neden vegan kalmayı planladıkları sorulduğunda, verilen ana nedenler şu şekildedir: Veganizm hakkında daha fazla şey öğrenmek, vegan beslenmenin beklenenden daha kolay olması, sağlıklı hissettirmesi, yeni lezzetli yemekler keşfetmeleri ve Veganuary e-posta desteği olduğudur[7].

Çoğunluğun beslenme tarzlarının, bu şekilde temel unsurlarının farklılaştırarak ve uzun süreli değişiminde zorlanabileceği düşünülebilir. Kişinin vücuduna iyi geleceği beslenme tarzını bu gibi yaklaşımlara dayanarak da modifiye etmesi mümkündür. Çünkü asıl önemli olan sağlıklı beslenmeyi önemsemektir.

Kaynaklar:

[1] Carr, Sabrina A., "From Coalescence to Bureaucratization: Veganuary’s Use of Rhetorical Strategies on Social Media" (2020). Masters Theses & Specialist Projects. Paper 3221.
[2] https://www.vegansociety.com/about-us/history
[3] Kerschke-Risch, P. (2015). Vegan diet: motives, approach and duration. Initial results of a quantitative sociological study. Ernahrungs Umschau, 62(6), 98-103.
[4] Faunalytics (2014, August 22). Veganuary 2014 report. Faunalytics. https://faunalytics.org/veganuary-2014-report/
[5] https://veganuary.com/over-400000-people-took-part-in-veganuary-2020/
[6] Glover, M., Land & Grady, C. (2016, Mart 24) http://www.veganuary.com/veganuary-2016-the-results/
[7]https://veganuary.com/wp-content/uploads/2020/10/Veganuary-EndOfCampaignReport.pdf