Yoğurt Güneş Yanığına İyi Gelir Mi?

Yanık tedavisinde geleneksel olarak yoğurt, diş macunu, sos ve dilimlenmiş patates kullanıldığını duymuş belki de denemiş olabilirsiniz. Özellikle güneş yanığına yoğurt sürülmesi oldukça yaygın. Peki bununla ilgili yapılmış bilimsel bir araştırma var mı? Genellikle büyüklerimizden öğrendiğimiz, farklı yanık çeşitleri için kullanılan bazı gıda ve bitkisel yağlar, destekleyici uygulamalar olarak karşımıza çıksa da bilimsel bir temele dayanmayan uygulamalar da bulunur [1].

Halk arasında kullanılan uygulamalar nelerdir?

Ülkemizde yaygın olarak yoğurt, bal, diş macunu, domates sosu, tuz, yumurta akı, rendelenmiş patates, elma suyu, zeytinyağı, tereyağı, susam yağı, şeker ve pekmez kullanıldığı bilinir. Ancak, bu geleneksel yöntemler olası enfeksiyon kaynakları olup istenmeyen etkilere sebep olabileceği için önerilmez [2].

Özellikle güneş yanığına yoğurt sürülmesi yaygın olsa da bu konuda yapılan araştırmalar oldukça azdır.

Yoğurdun içerisindeki laktik asidin cilt kalınlığını artırabileceği, deride meydana gelen hasarın iyileştirilmesini destekleyebileceği, böylece cilt bariyerini iyileştirebileceği bulunmuştur [3]. Ancak yapılan araştırmalarda, asitliğin bir ölçüsü olan pH değerinin uygun olmayan bir seviyede olmasının doku hasarına yol açabildiği gösterilmiştir [3][4]. Bu nedenle bu konuyla ilgili detaylı ve güvenilir çalışmalara ihtiyaç vardır.

Güneş yanığına ne yapılmalı?

Yanık düzelene kadar daha fazla güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalıdır.
Bol su içmek sıvı kayıplarını yerine koymaya yardımcı olur.
Soğuk banyo ve yanık bölgeye soğuk ıslak bezin hafifçe uygulanması biraz rahatlık sağlayabilir.
Eğer; vücudun %15'inden fazlasını kaplayan şiddetli güneş yanığı, aşırı su kaybı (dehidrasyon), yüksek ateş (>38°C) ve 48 saatten uzun süren şiddetli ağrınız varsa tıbbi yardım alınmalıdır [5].

Kaynakça:

[1] Gümüş, K., & Özlü, Z. K. (2017). The effect of a beeswax, olive oil and Alkanna tinctoria (L.) Tausch mixture on burn injuries: an experimental study with a control group. Complementary therapies in medicine, 34, 66-73.

[2] Yilmaz, E., & Andsoy, I. I. (2020). Traditional and modern practices in wounds and burn injuries in a population of North Western Turkey. Burns, 46(6), 1436-1443.

[3] Vaughn, A. R., & Sivamani, R. K. (2015). Effects of fermented dairy products on skin: a systematic review. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 21(7), 380-385.

[4] Yamamoto, Y., Uede, K., Yonei, N., Kishioka, A., Ohtani, T., & Furukawa, F. (2006). Effects of alpha‐hydroxy acids on the human skin of Japanese subjects: the rationale for chemical peeling. The Journal of dermatology, 33(1), 16-22.
[5] Sun Exposure – Sunburn, May 31, 2018. https://www.cdc.gov/niosh/topics/sunexposure/sunburn.html