PROTEİNLER

Protein, vücudun ihtiyaç duyduğu üç ana besin değerinden bir tanesidir. Karbonhidrat ve yağ ile birlikte insan vücudu için esansiyeldir.

Proteinler aminoasit denilen küçük yapı taşlarından oluşmaktadır. Doğada oldukça fazla aminoasit çeşidi bulunuyor olmasına rağmen, insan vücudu sadece 22 tanesi oluşturabilmektedir.

Bunlardan 9 tanesi oldukça önemlidir. Bu 9 aminoasit esansiyel aminoasit olarak bilinmektedir ve gıdalar ile vücuda alınması gerekmektedir. Bu esansiyel aminoasitler: Tryptophan, Threonine, Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine, Phenylalanine, Valine ve Histidinedir.

Her gıda farklı grup amino asitleri içermektedir.  Genelde ise hayvansal proteinler, kırmızı et, beyaz et, ve yumurta gibi kaynaklardan elde edilen, bütün bu esansiyel aminoasitleri içermektedir.

Bitkisel proteinler , soya ürünleri ve fındık- fıstık gibi yağlı tohumlu bitkiler, ise bazı aminoasitler açısından zengindir. Bu yüzden eksik olan aminoasidi de dengelemek için dengeli ve çeşitli beslenmek gerekmektedir.

Proteinlerin Görevleri:

Proteinler insan vücudunun temel yapıtaşlarındandır. Asil görevi ise dokuların yapımı ve bakımını sağlamaktır. Protein içeren gıdaları tükettikten sonra vücutta aminoasitlere ayrışırlar.

Proteinlerden yararlanabilmemiz için enerjiye ihtiyacımız vardır, gerekli olan bu enerji de tükettiğimiz gıdalardan aldığımız karbonhidrat ve yağlardan sağlanır. Vücutta aminoasit üretimi ayrıca B vitamini ve çinko gibi besin değerlerine de baglıdir.

Hamilelik, bebeklik ve çocukluk dönemlerinde gelişimi destekleyebilmek için ihtiyaç duyulan protein miktarı da fazladır. Protein ihtiyacı ayrıca su  durumlarda da artmaktadır:

-Yaralanmis bireylerde

-Ameliyat olmus bireylerde

-Aktif ( spor yapan , yüksek dempoda calisan ) bireylerde

Bir çok insan sabahtan aksama kadar artan miktarlarda günlük protein tüketmektedir.

Tipik bir beslenmeye göre, kahvaltida 10 gram yada daha az, öglen 25 gram kadar, 5 gram da atistirmalik olarak, ve aksam ise 40 gram şeklindedir.

Fakat, insan vücudu tek seferde sadece belli miktarda proteini alabilmektedir. Vücut gerek duyduğu kadarını alır ve gerisi atik olarak kalır. Bu yüzden, en iyisi 60 gram proteini üç öğüne 15-20 gram seklinde bölüp tüketmek, tek seferde 60 gram tüketmekten daha iyidir.

Gidalardaki Protein Miktarlari

Tavuk 100 gram 22 gram protein

Kiyma(yagli) 100 gram 23 gram protein

Süt 250 mL 10 gram protein

Yumurta 1 adet 6 gram protein



Protein Tüketimindeki Riskler ve Önlemler

Yapılan birçok araştırmaya göre;

Vücut ağırlığına göre, her bir kilo için 2 gram protein tüketiminin sağlik üzerinde hiçbir olumsuz etkisi
bulunmamaktadır.

Ayni hesaba göre 2.5 gramdan fazla tüketiminde ise:

-Su kaybi

-Yorgunluk

-Fazla kalori alimi

-Fazla miktarda kalsiyumun idrar ile birlikte atılmasına neden olur.



Günlük 200-400 gramdan fazla tüketim ise nitrojenin üreye dönüştürülmesinde sorunlar meydana gelir. Bu durum da ishale, bulantıya ve bir çok olumsuz yan etkiye neden olur.